WYPRAWA 2015
PIK KOMUNIZMA 7495 m.n.p.m
Pik Komunizma (7.495m npm) jest najwyższym szczytem Pamiru i najwyższym ze wszystkich szczytów zaliczanych do Śnieżnej Pantery (najwyższy szczyt byłego ZSRR). Góra położona jest na terenie wschodniego Tadżykistanu, przeszło 300 km od Duszanbe – stolicy kraju. Pik Komunizma jest szczytem potężnym. Chociaż jest otoczony bardzo wysokimi górami i tak dominuje w okolicy. Pod względem rozmiarów jest często porównywany z himalajskimi olbrzymami. Góra jest uważana za trudno dostępną.
Pierwotnie góra nazywana była Pikiem Garmo. Po pierwszym zdobyciu góry nazwę zmieniono na Pik Stalina. W kolejnych latach, już po śmierci „wodza narodów” w 1962r. Nikita Chruszczow zadecydował o kolejnej zmianie nazwy: na Pik Komunizma. Taka nazwa obowiązywała do czasu rozpadu ZSRR. Kiedy Tadżykistan uzyskał niepodległość nazwa szczytu została ponownie zmieniona na Pik Ismaila Somoni – od imienia wielkiego bohatera narodowego uznawanego za ojca narodu Tadżyckiego (Somoni żył w latach 849 do 907 i rządził terytorium obejmującym część dzisiejszego Tadżykistanu, Uzbekistanu, Kazachstanu, Kirgistanu, Turkmenistanu). Najnowsza nazwa nie do końca jednak przyjęła się w środowisku górskim – wciąż często mówi się o górze jako o „Piku Komunizma”.
Szczyt po raz pierwszy został zdobyty 3 września 1933r. Dokonała tego rosyjsko-tadżycka wyprawa Akademii Nauk Związku Radzieckiego pod kierownictwem Jewgienija Abałakowa, po 80 dniach szturmowania góry wschodnią granią. Na atak szczytowy wyruszyło trzech wspinaczy. Niestety dwóch wspinaczy zginęło. Na wierzchołek dotarł tylko Abałakow, który podobno ostatnie 150 m przebył na czworakach.
Do lat 90., czyli do rozpadu ZSRR szczyt cieszył się popularnością głównie wśród radzieckich wspinaczy – jednak w tym czasie Pamirem zaczęły się interesować również zachodnie wyprawy. Pierwsi Polacy, którzy stanęli na Piku Komunizma w 1972r. to Tadeusz Gibiński, Kazimierz Głazek, Stanisław Kuliński, Tadeusz Piotrowski, Wojciech Wróż.
DROGA NA SZCZYT
Na szczyt wiedzie ponad 25 dróg o różnej skali trudności. Klasyczna droga na szczyt (pierwsze przejście 1968r.) prowadzi po północno-zachodniej stronie masywu Piku Somoni. Droga ta, zwana drogą Brodkina, ma wycenę 5A w skali rosyjskiej.
Z bazy na Polanie Moskwina na wysokości 4.200m npm pierwotnie droga idzie lekko w górę, po lewej stronie wzdłuż Lodowca Waltera. Po ok 1,5 godziny jest miejsce na rozbicie obozu. Po przejściu na prawą stronę lodowca znajdujemy się pod dwukilometrową niemal pionową ścianą, „zarośniętą” serakami, wznoszącą się aż do Pamirskiego Plato. Tutaj droga odbija w prawo i trawersuje pod ścianą zwisających seraków. Jest to jedno z najbardziej ryzykownych miejsc na całej trasie. Seraki urywają się często, niezależnie od pory dnia i również w nocy. Odcinek ok. 200m, miejscami uszczelniony, należy pokonać jak najszybciej.
Droga dochodzi do skalistej grani Brodkina. To kolejny niebezpieczny odcinek. Trzeba uważać na spadające kamienie strącane przez wspinaczy znajdujących się powyżej. Skała jest bowiem bardzo mało stabilna – krucha. Grań jest oporęczowana, lecz nawet świeżo rozwieszone poręczówki szybko ulegają tu przetarciu.
Gdy kończy się odcinek skalny, do pokonania jest jeszcze śnieżna ściana o dość dużym nachyleniu i droga dochodzi do Obozu 1 zlokalizowanego na wysokości 5.300m npm. Dalej śnieżną granią trasa urozmaicona jest niewielkimi serakami i kilkoma ukrytymi pod śniegiem szczelinami. Na kilku odcinkach droga była ubezpieczona niedługimi poręczówkami. Odcinek ten jest dość stromy i szybko zyskuje się na wysokości. Na 6.300m npm droga odbija w lewo i stromo schodzi 300m w dół, gdzie na śnieżnej polanie na Pamirskim Palto na wysokości 5.800m npm usytuowany jest Obóz 2.
Z Pamirskiego Plato kierujemy się na Pik Duszanbe. Droga wspina się dość stromo, dobrze trzymać się prawej strony stoku, blisko śnieżno-skalnego ramienia. Miejsce na Obóz 3 jest na samym zboczu Piku Duszanbe na wysokości ok 6.900m npm. Stąd odbijamy w lewo w kierunku widocznej już blisko kopuły szczytowej Piku Komunizma. Idąc miejscami wąską granią dochodzimy do przełęczy pomiędzy Pikiem Duszanbe i Pikiem Komunizma, gdzie znajduje się bardzo dobre miejsce na obóz. Z przełęczy droga na szczyt wydaje się już być oczywista. Najpierw odbijamy w lewo i niemal w poziomie trawersujemy po śniegu zbocze Piku Komunizma (poniżej skalnej ściany). Gdy zostawimy za sobą skalny odcinek (skały tak naprawdę są powyżej) odbijamy o 90 stopni w prawo kierując się wprost do góry (mając skalną ścianę teraz po prawej stronie). Po dłuższym czasie droga dochodzi do głównej grani Piku Somoni. Jest to miejsce bardzo wietrzne. Stąd kierujemy się w prawo na widoczną już niedaleko kopułę szczytową. Ostatni odcinek prowadzi bardzo wąską i niebezpieczną granią śnieżną – ekspozycja jest znaczna – jest gdzie spadać…. Ten ostatni fragment pokonuje się w ok 15-20 minut. Sam wierzchołek jest skalisty, dość obszerny, może pomieścić wiele osób. Na szczycie znajduje się kilka pamiątkowych tablic.
Pik Somoni znany jest z niebezpiecznego trawersu pod serakami oraz z trudnych warunków śniegowych. Regułą jest, że drogę na szczyt trzeba torować w głębokim śniegu – stąd ważne by iść w licznej lub bardzo silnej grupie. Poręczówki (w 2012r. oporęczowany był fragment skalny oraz kilka śnieżnych fragmentów poniżej Pamirskiego Plato) są wieszane przez przewodników wprowadzających swoich klientów – w innym przypadku trzeba być przygotowanym na własną asekurację). Na skalnej grani bywają stare poręczówki, lecz trzeba na nie bardzo uważać – są w wielu miejscach przetarte i nie zapewniają bezpieczeństwa.
Podsumowując Pik Somoni to trudny szczyt: krucha skała, liczne seraki, szczeliny, głęboki śnieg, duża ekspozycja, nieprzewidywalna pogoda, silne wiatry i zimno – to podstawowe „trudności”PIK KORŻENIEWSKIEJ 7105 m.n.p.m
INFORMACJE OGÓLNE
Pik Korżeniewskiej (7.105m npm) szczyt położony w górach Pamir w północno-wschodniej części Republiki Tadżykistanu, przeszło 300 km od stolicy kraju Duszanbe. Jest jednym z pięciu najwyższych szczytów byłego ZSSR, których zdobycie upoważnia do otrzymania rosyjskiego wyróżnienia alpinistycznego Śnieżnej Pantery. Jest trzecim co do wysokości szczytem Pamiru (po Piku Somoni / Komunizma 7.495 m npm oraz Piku Lenina 7.134m npm).
Góra została odkryta przez rosyjskiego geografa Nikołaja Korżeniewskiego, który nazwał szczyt imieniem swojej żony Eugenii. Pierwszego wejścia na szczyt dokonał w 1953 roku A. Ugarow w ramach rosyjskiej ekspedycji. Pierwsze wejście zimowe miało miejsce w 1986 r. i zostało również dokonane przez zespół rosyjski.
Na szczyt prowadzi wiele dróg o rożnych wycenach. Klasyczna droga na szczyt Pik Korżeniewskiej wyceniana jest na 5A wg. skali rosyjskiej i zajmuje bez wcześniejszej aklimatyzacji 14-21 dni.
DROGA NA SZCZYT
Klasyczna droga prowadzi z bazy położonej na Polanie Moskiwna na wysokości 4.200m npm niedaleko zbiegu lodowców Waltera i Moskwina. Tuż za bazą trzeba pokonać jęzor lodowca – w większości idzie się po lodzie – konieczne raki. Następnie droga wspina się po kamienistym zboczu skalistego masywu. Idąc po kamieniach i osypujących się piargach droga po ok 3-6 godz (w zależności od aklimatyzacji) dochodzi do Obozu 1 „niższego” położonego na wys. 5.100m npm poniżej granicy śniegu. Dalej wąskim, śnieżnym i stromym kuluarem droga wiedzie do położonego na 5.300m npm Obozu 1 „wyższego”.
Lokalizacja Obozu 2 jest zmienna w każdym sezonie. Zależy to od warunków jakie panują na lodowcu – m.in. od ilości śniegu, od lokalizacji szczelin. Nawet w ciągu jednego sezonu Obóz 2 zmienił w 2012r. swoją lokalizację.
Z Obozu 1 „wyższego” idąc stromą śnieżną ścianą droga wychodzi na grań, gdzie na wys. ok. 5.700m npm można rozbić Obóz 2 „niższy”. Odbijając w prawo, idąc dalej granią w bezpiecznej odległości od skalistej ściany masywu Piku Korżeniewskiej na wys ok 5.750m npm zlokalizowany był (na początku sezonu 2012r.) Obóz 2 „wyższy”. Obóz ten w poprzednich latach usytuowany był jeszcze wyżej na wys 5.800m npm na trawersie wiodącym do Obozu 3, dosłownie pod skalnym okapem ściany masywu Piku Korżeniewskiej.
Pod koniec sezonu 2012r. Obóz 2 zupełnie zmienił swoją lokalizację – został przeniesiony na wys 5.600m npm. (idąc z Obozu 1 „wyższego” należało na stromej śnieżnej ścianie odbić w prawo dużo poniżej dojścia na grań, omijając olbrzymią szczelinę. Obóz zlokalizowany został nieco na lewo od bardzo stromego zbocza prowadzącego do Obozu 3). Reasumując – lokalizacja Obozu 2 jest zmienna.
Obóz 3 zlokalizowany jest na 6.100m npm na niewielkiej przełęczy tuż pod skalnym ramieniem prowadzącym wprost na szczyt. Jest tu mało miejsca na dosłownie 3-4 namioty. Powyżej Obozu 3 droga prowadzi bardzo stromym fragmentem grani skalno-śnieżnej (odcinek ok. 50 metrów). Potem nieco łagodniej, ale z bardzo dużą ekspozycją po obu stronach, już tylko po śniegu do Obozu 4. Jest kilka możliwości na rozbicie Obozu 4 – dobre miejsce na namioty jest na wys. 6.300m npm i 6.400m npm.
Z Obozu 4 na szczyt droga prowadzi po wąskiej, miejscami bardzo wąskiej grani. Dopiero poniżej głównej kopuły szczytowej trasa nieco się zmienia: najpierw trzeba wznieść się bardzo stromą ścianą śnieżną, następnie trawersując w prawo wejście na kamienistą kopułę. Po ok. 20 minutach dochodzi się na wierzchołek – obszerną śnieżną platformę.
Warunki śniegowe i lodowcowe zmienne każdego roku. Od tego zależne usytuowanie obozów wysokościowych. Stare poręczówki ze względów bezpieczeństwa nie nadają się do użycia – a co do zasady są przykryte śniegiem / niedostępne. Nowe poręczówki (2012r. krótkie poręczówki w 2-3 miejscach) są wieszane przez przewodników wprowadzających swoich klientów – w innym przypadku trzeba być przygotowanym na własną asekurację).